Zakładanie wkładki
Wkładkę zakłada lekarz w gabinecie ginekologicznym. W celu uniknięcia ryzyka wypadnięcia wkładki wraz z krwią miesiączkową najlepszy czas na jej założenie to ostatnie dni miesiączki do 12 dnia prawidłowego 28 dniowego cyklu. Wkładkę uwalniającą LNG zakłada się do 7 dnia cyklu. Najczęściej wkładki umieszczone są w specjalnym aplikatorze, co pozwala na zachowanie należytej sterylności podczas jej zakładania. Przed przystąpieniem do zabiegu szyjkę należy oczyścić mechanicznie oraz zdezynfekować. Poprzez kanał szyjki macicy lekarz wprowadza wkładkę do jamy macicy i umieszcza w jej dnie. Nitki wychodzą poprzez szyjkę i znajdują się w pochwie. Następnie nitki przycinane są do odpowiedniej długości. Po założeniu wkładki powinno się wykonać badanie ultrasonograficzne oceniające prawidłowość jej umiejscowienia. Zabieg jest całkowicie bezbolesny, nie wymaga znieczulenia ogólnego oraz hospitalizacji. Najlepszy czas do usunięcia wkładki to okres menstruacji. Wówczas kanał szyjki macicy jest nieco rozwarty, co ułatwia swobodne jej usunięcie.

Powikłania w trakcie stosowania wkładki
Pomimo dużej skuteczności antykoncepcyjnej wkładki wewnątrzmacicznej nie zabezpiecza ona przed ciążą w 100%. Podczas jej użytkowania może dojść do wielu powikłań, które przede wszystkim staja się przyczyną zmniejszenia efektu antykoncepcyjnego.

Powikłania:

• Zmiana położenia wkładki

• Częściowe lub całkowite wypadnięcie wkładki

• Ciąża

  • Częstsze poronienia w przypadku ciąży wewnątrzmacicznej

  • Ciąża ektopowa

• Zakażenia w miednicy mniejszej (PID)

• Ból i obfitsze, dłuższe krwawienie miesiączkowe

• ?Zgubione nitki?

Przyczyną zmniejszenia działania antykoncepcyjnego najczęściej jest wypadnięciem wkładki w trakcie krwawienia miesiączkowego. Wypadnięcie bardzo często nie zostaje zauważone, co powoduje przekonanie kobiet, że są zabezpieczone i współżyją bez dodatkowego zabezpieczenia, nieświadome zagrożenia. Pod wpływem zwiększonej aktywności skurczowej macicy podczas menstruacji może także dojść do zmiany położenia wkładki. Wpływ na zwiększone ryzyko przemieszczenia lub wypadnięcia wkładki maja najczęściej wiek kobiety, ilość przebytych porodów, kształt macicy, a także nieodpowiednie dobranie rodzaju i kształtu wkładki, czy też zła technika jej założenia. Wypadnięcie wkładki częściej zdarza się u nieródek oraz kobiet przed 30 rokiem życia. Do połowy wszystkich samoistnych wydaleń lub przemieszczeń wkładki dochodzi najczęściej w ciągu pierwszego roku jej stosowania.

Wkładka a ciąża
Nie stwierdzono teratogennego wpływu wkładki na rozwój płodu, jednak pozostawienie jej w macicy w przypadku zaistnienia ciąży zwiększa ryzyko poronienia septycznego z towarzyszącym krwotokiem, krwotoku poporodowego, porodu przedwczesnego oraz porodu martwego płodu. Wkładka jako ciało obce zwiększa ryzyko posocznicy, może ona także wrosnąć w błony płodowe lub łożysko. W przypadku stwierdzenia ciąży przy założonej wkładce, lekarz powinien ją bardzo delikatnie usunąć, najlepiej pod kontrolą usg. Zabieg powinno się wykonać we wczesnej ciąży. Jeżeli wkładka znajduje się poniżej pęcherzyka ciążowego, wówczas istnieje mniejsze ryzyko jego uszkodzenia. Ze względu na możliwość krwotoku, przebicia macicy i innych powikłań, zabieg usunięcia wkładki powinien odbyć się w szpitalu. Lekarz powinien również sprawdzić, czy wkładka nie znajduje się w mięśniu macicy lub czy nie doszło do przebicia ściany macicy. Każdy niespodziewany ból w podbrzuszu powinien skłonić kobietę do skontaktowania się z lekarzem, szczególnie w przypadku, gdy miesiączka się spóźnia. Warto w takim przypadku wykonać test ciążowy, aby wykluczyć lub potwierdzić ciążę. Ciąża po usunięciu wkładki prowadzona jest jako ciąża o podwyższonym ryzyku.

Zgubione nitki
Trudności z wyczuciem nitek w pochwie lub w przypadku, gdy podczas badania ginekologicznego nie udaje się ich uwidocznić we wziernikach, nasuwają przypuszczenie przemieszczenia lub wypadnięcia wkładki, a tym samym sygnałem, że kobieta już jest w ciąży lub pojawiło się ryzyko zajścia w ciążę. W związku z tym, iż do wypadnięcia wkładki wewnątrzmacicznej najczęściej dochodzi podczas menstruacji każda kobieta z założoną wkładką powinna wyrobić w sobie nawyk sprawdzania obecności nitek w pochwie, przede wszystkim po każdej miesiączce.

Zakażenia w miednicy mniejszej (PID)
W czasie pierwszych 20 dni od założenia wkładki istnieje podwyższone ryzyko PID, przede wszystkim ze względu na możliwość pierwotnie istniejącego zakażenia. W celu zmniejszenia tego ryzyka przed założeniem wkładki lekarz powinien zebrać dokładny wywiad, wykonać badanie bakteriologiczne oraz test w kierunku na chlamydia trachomatis.

Założenie wkładki może czasowo zakłócić mechanizmy obronne w obrębie szyjki macicy, co zmniejsza ochronę górnego odcinka dróg rodnych przed zakażeniem. Objawy sugerujące PID to m.inn. ból podbrzusza, ból podczas stosunków płciowych, upławy, gorączka. Najczęściej PID nie jest związany z samą wkładką, lecz z większym narażeniem na choroby przenoszone drogą płciową, w związku z czym, aby zminimalizować ryzyko zakażeń wskazana jest monogamia. W przypadku PID przy założonej wkładce najczęściej stosuje się antybiotykoterapię wraz z lekami p/zapalnymi, jednak jeżeli w ciągu 24 h nie zaobserwuje się widocznej poprawy, należy rozważyć konieczność usunięcia wkładki.

Ból i krwawienie
Podczas stosowania wkładki krwawienia miesiączkowe są często bardzo obfite, przedłużone i towarzyszą im bolesne skurcze macicy. Pojawiają się także plamienia i krwawienia przed i międzymiesiączkowe. Objawy te najczęściej z czasem mijają samoistnie. Jest to częsta przyczyna rezygnacji kobiet z tej metody antykoncepcji, gdyż objawy te są dla nich bardzo uciążliwe. Wewnątrzmaciczny system antykoncepcyjny uwalniający LNG wykazuje zmniejszoną utratę krwi miesiączkowej. Krwawienie utrzymuje się zazwyczaj tylko w pierwszych miesiącach stosowania, później ulega zmniejszeniu, a często nawet prowadzi do zaniku miesiączek. Jeżeli nagle pojawią się krwawienia lub nie zmniejszają się one w trakcie stosowania metody to przyczyną takiego stany rzeczy może być:

• Przemieszczenie wkładki

• Zniekształcenia macicy (wady wrodzone, mięśniaki macicy, polipy endometrialne)

• Nieprawidłowo dobrany kształt wkładki

• Penetracja wkładki do mięśnia macicy

• Przebicie macicy i częściowe wypadnięcie wkładki

W przypadku stosowania systemu uwalniającego LNG, prócz wymienionych powyżej powikłań mogą pojawić się takie działania niepożądane jak:

• Zmiany nastroju

• Bóle głowy

• Trądzik

• Przyrost masy ciała.